Hoe komt het dat de ene zaak breed uitgemeten wordt in de media, mensen massaal hulp toezeggen op sociale media en een grote zoektocht door politie, vrienden en familie wordt opgezet, en de andere vermissing vrijwel onbesproken voorbij gaat?

Afgelopen week werden nagenoeg gelijktijdig een 18-jarige vrouw uit Epe en een 21-jarige man uit Heerenveen vermist, beiden werden overleden gevonden.

De vermissing van de vrouw ging viral op social media en in de pers, de vermissing van de man kreeg nauwelijks aandacht op online platforms. De NOS benaderde een aantal deskundigen met de vraag hoe dit komt. In het artikel dat hierover door de NOS werd gepubliceerd komen Izanne de Wit van Landelijk Bureau Vermiste Personen en Petra Blankwaard, voorzitter van ZoekJeMee, aan het woord.

Het artikel is hier terug te lezen:
Waarom wordt de ene vermissingszaak duizenden keren gedeeld, en de andere niet?

Het is een vraag die veel mensen bezighoudt. In het artikel wordt uitgelegd dat inlevingsvermogen een belangrijke rol speelt. Verder spelen geslacht en leeftijd van de vermiste een rol, en de manier waarop vermissingsberichten worden opgesteld.

In algemene zin merken we in de praktijk dat veel factoren in meer of mindere mate een rol spelen bij het bereik van een vermissingsbericht:

• door wie vermissingsberichten worden gedeeld: als een BN-er met veel volgers een vermissingsbericht deelt geeft dat een extra impuls op social media
• het weer, tijdstip van de dag, vakantieperiodes en de programmering op televisie: hoe meer mensen online zijn hoe beter berichten worden gedeeld
• kwaliteit van de foto in het vermissingsbericht: vermissingsberichten met een onduidelijke foto worden in de meeste gevallen minder goed gedeeld dan berichten met een duidelijke foto van de vermiste
• uitstraling van de vermiste op de foto: een persoon die zodanig op de foto staat dat die persoon sympathie opwekt (vriendelijke, onschuldige uitstraling) spreekt meer aan en wordt beter gedeeld
• we zien vlak na een periode waarin er veel aandacht is geweest voor een vermissing met tragische afloop een bovengemiddelde bereidheid om te delen. Dat kan duiden op extra bezorgdheid / bewustzijn en associatie met de eerdere vermissingen.
• algoritme op social media: social media zoals Twitter en Facebook zetten berichten al langere tijd niet meer in chronologische volgorde. De zichtbaarheid van berichten is sterk afhankelijk van de ‘populariteit’ en wordt vooral beïnvloed door de ‘bewegingen’ rondom het bericht: veel shares en veel reacties. De inhoud van de reacties is niet van belang: ook discussies onder een bericht waarin vragen worden gesteld omdat er gegevens onduidelijk zijn helpen een bericht beter naar voren te komen.
• hoe een vermissing wordt opgepakt door lokale en landelijke media heeft veel invloed. Met name publicatie in landelijke media maakt veel verschil. Op basis van welke criteria landelijke media vermissingen publiceren weten we niet precies. Wat we zien is dat vooral vermissingen met ‘een verhaal’ eerder aandacht krijgen: wanneer een misdrijf of ongeval niet wordt uitgesloten en/of als er zoekacties worden uitgezet. In de meeste gevallen leidt publicatie op een landelijk platform ertoe dat de andere landelijke media korte tijd later ook publiceren.

Zoals uit het overzicht blijkt is het bereik van een vermissingsbericht op social media van veel (combinaties van) factoren afhankelijk. Dat maakt dat het lastig te analyseren is waarom de ene vermissing veel zichtbaarder is dan de andere.